Cập nhật thông tin chi tiết về Bài Thi Đạt Giải Nhất Cuộc Thi Bình Luận Về Danh Ngôn. mới nhất trên website Boxxyno.com. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất.
Chi tiết Chuyên mục: Tin Tức Chung Ngày đăngViết bởi Ngo Van Linh Lượt xem: 5919
Đề tài: “Giáo dục là vũ khí mạnh nhất mà con người có thể sử dụng để thay đổi cả thế giới”
Xã hội ngày nay không ngừng phát triển và ngày càng hiện đại về cuộc sống vật chất và tinh thần. Các quốc gia trên thế giới đã gặt hái được rất nhiều thành tựu trong các lĩnh vực kinh tế, chính trị , đối ngoại… Nhưng ngoài những khía cạnh đó điều quan trọng nhất và ưu tiên hàng đầu chính là phát triển nền giáo dục quốc gia, bởi đây chính là nhân tố quyết định đến sự hưng thịnh, bền vững của một đất nước, thúc đẩy xã hội không ngừng tiến lên. Chính vì thế mà N.Mandela- vị anh hùng giải phóng dân tộc của Nam Phi đã có một câu nói khá nổi tiếng mà theo tôi đó chính là chân lý:
“Giáo dục là vũ khí mạnh nhất mà con người có thể sử dụng để thay đổi cả thế giới”
Nhìn vào câu danh ngôn này ta có thể nhận ra ý nghĩa giáo dục là vô cùng quan trọng bởi không có nó thì có lẽ xã hội loài người không thể nào có được sự phát triển vượt bậc như bây giờ. N.Mandela là một nhà cách mạng, nhưng ông đã sớm nhận ra rằng ở một đất nước như Nam Phi nói riêng và các quốc gia trên thế giới nói chung khi mà nền giáo dục chưa tốt, ý thức dân tộc còn kém thì mọi cuộc cách mạng đều khó có thể thành công hoặc nếu như có thì cũng chỉ là thành công tạm bợ, nhất thời và không bền vững. Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đã khẳng định rằng “một dân tộc dốt chính là một dân tộc yếu” mà nếu “ Dốt thì dại, dại thì hèn” khó có thể mà chống chọi lại một lực lượng đông đảo giặc ngoại xâm hung tàn, thủ đoạn. Cho nên chỉ có giáo dục mới làm thay đổi nhận thức của nhân dân, mới mang đến cho họ một cuộc sống mới và một thế giới mới.
Giáo dục có thể hiểu như là một công cụ mà các lớp người đi trước dùng để truyền đạt và gửi gắm những mong muốn và kỳ vọng vào những tầng lớp trẻ sau này là tương lai là sức mạnh của một quốc gia. Giáo dục trước hết góp phần hình thành nhân cách của con người làm cho chúng ta có thể nhận thức được thiện, ác, đúng, sai, biết sống có đạo đức và hành xử đúng đắn theo những chuẩn mực đạo lý của xã hội.Cho dù là ở đất nước nào đi nữa nền giáo dục luôn hướng con người sống đẹp và nhận thức được những gì bản thân cần phải làm và nghĩa vụ của mỗi người đối với đất nước mình sinh ra. Giáo dục không chỉ gói gọn trong khuôn khổ nhà trường mà còn có xã hội chính là “trường đời” sẽ mang đến cho mỗi con người những bài học cuộc sống vô cùng quý giá. Như vậy mục đích quan trọng của nền giáo dục chính là hướng chúng ta học làm người, sống có ích, biết cống hiến cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn.
Giáo dục bên cạnh tác động thay đổi được nhận thức, thì việc mang đến tri thức và sự hiểu biết cho con người chính là một vai trò to lớn có thể thay đổi được bộ mặt của xã hội. Thử hỏi nếu như không có giáo dục thì làm sao có những ngành khoa học và nghệ thuật phát triển như ngày nay, làm sao chúng ta được thừa hưởng những thành tựu phát minh vĩ đại làm thay đổi cả thế giới. Con người có nhận thức thì xã hội mới văn minh, con người có học vấn thì xã hội này mới phát triển và đổi mới. Nếu không có giáo dục thì làm sao chúng ta có được những giáo sư, bác sĩ, kỹ sư, những nhà khoa học ngày đêm nghiên cứu, tìm tòi để phát minh ra những cái mới để phục vụ con người. Chúng ta thử tưởng tượng một xã hội không có giáo dục thì xã hội ấy sẽ đi về đâu? Chắc có lẽ xã hội ấy sẽ đắm chìm trong bóng đêm u tối, con người trong xã hội sẽ sống mãi trong lầm than cơ cực, đói nghèo, lạc hậu.
Ta hãy nhìn vào Nhật Bản một đất nước chịu ảnh hưởng nặng nề từ sự tàn phá của chiến tranh thế giới, luôn hứng chịu những hậu quả tồi tệ bởi thảm họa động đất, sóng thần.. thế nhưng họ đã vươn lên phát triển mạnh mẽ nhờ những cải cách lớn về chính sách quản lý, coi con người chính là vốn quý nhất trong công cuộc phát triển đổi mới quốc gia. Chính phủ Nhật Bản rất coi trọng, quan tâm và đầu tư cho ngành giáo dục nước nhà, là một trong những nước có nền giáo dục phát triển nhất trên thế giới. Chính nền giáo dục hiệu quả đã giúp nước Nhật từ một nước chịu nhiều thiệt hại chiến tranh, thiên tai đã vươn lên trở thành cường quốc công nghiệp thứ hai trên thế giới khiến tất cả các quốc gia khác phải thán phục. Như vậy nếu giáo dục là một vũ khí lợi hại đã thay đổi được cả Nhật Bản, như vậy chẳng phải nếu được mọi quốc gia chú trọng phát triển chẳng phải nó sẽ thay đổi được cả thế giới hay sao?
Như vậy dù bất kỳ thời đại nào chúng ta cũng không thể phủ nhận vai trò to lớn của giáo dục, nó thật sự là là “vũ khí mạnh nhất mà con người có thể sử dụng để thay đổi cả thế giới”. Câu nói của N. Mandela chính là chân lý là kim chỉ nam cho mọi quốc gia đang trên đà xây dựng và phát triển kinh tế, chính trị…phải biết lấy giáo dục làm nòng cốt để đào tạo nên những con người ưu tú biết cống hiến và xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh, sánh vai với các cường quốc năm châu. Đối với mỗi sinh viên nhận thức được ý nghĩa câu danh ngôn này phải càng ra sức phấn đấu không ngừng học tập nghiên cứu trở thành những con người đủ đức đủ tài góp phần đưa đất nước phát triển vươn xa ra tầm thế giới.
Họ và tên:HUỲNH THIỆN MỸ
MSSV: 1351020006
LỚP: 13XD khóa 7
KHOA KIẾN TRÚC XÂY DỰNG
Những Lời Chúc Thi Tốt Ý Nghĩa Trong Mùa Thi
Những lời chúc thi tốt ý nghĩa trong mùa thi
Chi tiết Tin tức04 Tháng 7 2014
1. Thông báo
Chuyến bay mang tên “Đại Học,Cao Đẳng 2014” sẽ cất cánh vào vào đầu tháng 7. Đề nghị tất cả các hành khách kiểm tra lại
Chuyến bay mang tên “” sẽ cất cánh vào vào đầu tháng 7. Đề nghị tất cả các hành khách kiểm tra lại hành trang Kiến Thức, Tâm Lý và Tự Tin. Chuyến bay sẽ đáp cánh xuông đảo “Thành Công” nằm trên biển “Thất Bại”. Cùng với 1 chút May Mắn và sự chuẩn bị kỹ lưỡng chúng ta sẽ đáp cánh tốt đẹp xuống hoàn đảo xanh tươi này. Chú ý hành khách nào ko chuẩn bị tốt sẽ bị rớt xuống biển “Thất Bại” cho loài cá Lêu Lêu ăn thịt. Bạn đã sẵn sàng chưa???
Tránh Xa Điểm 1Dẹp Điểm 2Bye Điểm 3Xa Điểm 4Trốn Điểm 5Căm Điểm 6Quý Báu Gì điểm 7Quyết Nhảy Qua Điểm 8Bám Chặt Điểm 9Vịn Chắc Điểm 10
lời chúc thi đại học cao đẳng tốt
Một số bài thơ chúc thi tốt hay
Bởi em mắt biếc ngoan hiềnTôi chăm đèn sách xứng duyên với ngườiBởi em tinh nghịch môi cườiTim tôi nở đóa hoa tươi diệu kìHai ta móc ngoéo mùa thiMột người thi rớt, còn gì ? Tình yêu!
tho chuc thi tot hay nhat
Cung chúc sỹ tử đi thi một chữ nhànChúc mừng sỹ tử đăng bình anThi xong đem lại niềm hành phúcĐỗ đạt hưởng chọn niềm vui
Kì thi sắp tới đó em ơi!Cố gắng học nha đừng có lườiCó chí thì nên ta phải nhớMột mai đỗ đạt miệng cười tươi
Con đường danh vọng lắm gian truânĐòi hỏi người ta tính chuyên cầnMuốn sắt thành kim phải bỏ sứcMong mình thành đạt phải rèn thân.
Stt Chúc Thi Tốt Cực Chất Và Bá Đạo Cho Bạn Bè Người Yêu Đạt Điểm Cao
Stt chúc thi tốt cực chất và bá đạo cho bạn bè người yêu đạt điểm cao trong mùa thi cử. Khi bước vào những kỳ thi qua trọng như thi đại học, thi học kỳ, thi tốt nghiệp,….ngoài sự ôn tập chăm chỉ thì các sĩ tử rất cần những động viên tinh thần từ người xung quanh, đặc biệt là người thân yêu. Những lời chúc thi tốt không chỉ là những lời chúc mang lại may mắn, mà nó còn là cách thể hiện tình cảm với đối phương. Bạn có thể chúc trực tiếp, gửi lời chúc qua tin nhắn hay viết stt chúc thi tốt trên facebook,…tùy theo mỗi người mà có sự lựa chọn phù hợp. Nếu bạn đang muốn tìm kiếm những stt chúc thi tốt để gử tới bạn bè, người yêu mà chưa tìm được gợi ý phù hợp, thì có thể tham khảo những chia sẻ dưới đây của chúng tôi.
Hãy cùng gonhub.com theo dõi những lời chúc thi tốt hay dưới đây và lựa chọn để gửi tới bạn bè hay người yêu của mình nhé.
Những lời chúc thi tốt cho người yêu
1. Kỳ thi sắp tới đó em ơi Gắng sức học ngoan rồi ngủ sớm Chúc em thi đạt kết quả tốt Ngày mai vững bước trên đường đời.
2. Anh biết trời đang rất lạnh giá, nhưng em hãy cố gắng vì tương lai tươi sáng mà ôn thi thật tốt em yêu nhé. Chúc em đạt được kết quả cao nhất trong kì thi của mình.
3. Dù thế nào, học hành vẫn là nhiệm vụ quan trọng nhất của em lúc này, nên hãy cố gắng ôn thi thật tốt em nhé, đừng làm phụ lòng cha mẹ và những người đã yêu thương em.
4. Thi cử là những thử thách đầu tiên trên con đường đời sắp tới em đi. Chỉ còn một kỳ thi cuối cùng này nữa thôi là em sẽ xa ghế nhà trường. Hãy cố gắng lên để không phải hối tiếc về sau em nhé. Anh sẽ luôn ở bên cỗ vũ, động viên em. Chúc em thi tốt!
5. Chúc em có một sức khỏe tốt đấu tranh với mọi khó khăn, bệnh tật để ôn thi thật tốt. Xong kỳ thi này em có thể thở phào nhẹ nhõm rồi. Chúc em đạt được điều mình mơ ước.
6. Hãy coi như mỗi cuộc thi là một cuộc chơi, nhưng dù là cuộc chơi anh vẫn hi vọng em sẽ chơi hết mình em nhé.
7. Không có anh bên cạnh, em phải ôn thi thật nghiêm túc đấy, không được lười biếng, không được ngủ nướng đâu nhé. Hãy nghĩ đến anh để có động lực thi tốt em nhé!
8. Anh có thể giúp em làm mọi chuyện, nhưng việc học và việc thi em phải tự mình làm thôi. Không ai có thể giúp em vẽ lên một tương lai tươi sáng, thế nên em hãy học tập và thi thật tốt vì tương lai bản thân mình.
9. Anh tin vào em, tin vào sự thông minh của em. Nhưng anh vẫn muốn gửi lời chúc em thi thật tốt, đạt kết quả thật cao trong kỳ thi sắp tới em nhé.
10. Gửi ngàn vì sao lấp lánh trên trời đến em lời chúc “chúc em thi tốt nhé”. Anh tin người anh yêu nhất sẽ thi tốt và có một tương lai tươi sáng sau kỳ thi này. Cuộc sống giống như những kỳ thi vậy, thế nên em hãy thi thật tốt để sau này không bỡ ngỡ khi bước vào cuộc sống.
Lời chúc thi tốt trong kỳ thi học kỳ
1. Chúc bạn giành được điểm số thật cao trong tất cả các môn, giành học bổng như mọi kỳ nhé!
2. Thay mặt chủ tịch nước, anh trai chúc em thi thật tốt! Có món quà nhỏ nếu đạt Học sinh giỏi nhé, anh hứa đó. Cố gắng lên.
3. Cảm thấy hài lòng và không hối tiếc sau kỳ thi lớn đó đã là một thành công lớn rồi. Chúc bạn sẽ cười thật tươi sau kỳ thi cuối năm này nha.
4. Đi thi hãy nhớ rằng: Tránh điểm 1, né điểm 2, bye điểm 3, xa điểm 4, trốn điểm 5, căm điểm 6, quý báu gì điểm 7, phải gắng nhảy qua điểm 8, bám chặt điểm 9 và vịn được điểm 10 nha. Chúc may mắn bạn của tôi !
5. Tớ chỉ mong cho cậu qua hết các môn là mừng rồi, chớ có để thi lại nha, không sẽ không ai đi chơi hè với tớ. Hehe.
6. Chúc kỳ thi thành công nhá, giữ vững vị trí đầu lớp và đứng top của trường là điều bạn hoàn toàn có thể làm được. Chúc bạn thi tốt!
7. Chúng ta đã cố gắng rất nhiều trong thời gian qua, hi vọng ngày mai nữa thôi, mọi chuyện sẽ tốt đẹp. Chúc bạn của tôi thi tốt, đạt điểm thật cao.
Những lời chúc thi tốt nghiệp cho bạn thân
1. Đây là thời khắc quyết định và cánh cửa đại học sẽ chào gọi bạn. Vì thế hãy làm tất cả có thể để được điểm số thật tốt nhé
2. Cánh cửa đại học và cao đẳng đang tiến tới gần và không còn xa nữa, chỉ cần vượt qua kỳ thi tốt nghiệp phổ thông này thì mọi thứ sẽ trở thành màu hồng, vì tương lai vì sự nghiệp bạn phải cố gắng chiến đấu và không được phép dừng lại hay bỏ cuộc
3. Thời khắc quyết định bao lâu cũng đã đến và chỉ tính bằng phút, ba mẹ không biết nói gì hơn bằng chúc con thi thật tốt nhé con yêu. Đừng phụ lòng ba mẹ nuôi con ăn học
4. Cố lên bạn hiền, nếu thi đỗ tớ sẽ tặng bạn một món quà vô cùng giá trị. Đó là nụ hôn gió nồng cháy và rực lửa của tớ.
5. Ngày mai là ngày sẽ quyết định cuộc đời của bạn, nó sẽ đánh dấu 1 bước ngoặc thành công của bạn trong tương lai … cho nên các em phải giữ gìn sức khỏe thật tốt để làm bài nhé, dù đề thi khó cở nào các em cũng phải kiêng nhẫn và suy nghĩ thật kỹ trước khi làm nhé
6. Học, học nữa, học mãi = thành công, thành công, đại thành công! Nhưng chúc bạn chỉ phải thi đại học một lần duy nhất.
7. Cung chúc đi thi 1 chữ nhàn Chúc mừng sĩ tử đặng bình an Thi xong đem lại niềm hạnh phúc Đỗ đạt rồi hưởng trọn niềm vui
8. Phải đỗ đại học để : Bố mẹ tự hào Hàng xóm ngưỡng mộ Bạn bè khâm phục Bản thân sung sướng
9. Mong mọi điều tốt đẹp nhất cho kỳ thi của bạn nhé
Lời chúc thi ĐH, CĐ hay và độc đáo
1. Suốt 12 năm miệt mài đèn sách, kỳ thi này là lúc em thể hiện khả năng của mình, cố lên và giành được số điểm thật cao nhé. Chúc em thi tốt!
2. Tụi mình đã cùng nhau nỗ lực rất nhiều, giờ chỉ biết chúc cho cậu thật may mắn, bình tĩnh làm bài tốt nha. Điểm phải cao hơn tớ đó.
3. Vượt cạn thành công nha em gái, chúc em thi tốt, đạt điểm cao và đậu vào ngành học mà em muốn theo đuổi. Anh tin là em làm được.
4. Thà đổ mồ hôi trên trang sách, còn hơn rơi lệ sau mùa thi. Cảm ơn cậu đã giúp đỡ tớ rất nhiều trong thời gian ôn thi vừa qua. Kỳ thi quyết định sắp đến rồi, chúc cậu bình tĩnh làm bài thi và đạt điểm thật cao, thủ khoa càng tốt để tớ được ăn mừng. Hihi. Cố lên nhé!
5. Sắp đến kỳ thi ĐH, cô chúc các em có một kỳ thi thật thành công. Đừng tạo áp lực quá nhiều cho mình, những ngày cuối hãy thư giãn, đi bộ, hoặc làm một số việc nhỏ mà mình yêu thích, bởi vì tâm lý cũng rất quan trọng. Hãy nhớ rằng, bên cạnh các em luôn có gia đình, bạn bè ủng hộ các em. Cố gắng lên nhé, cánh cửa Đại học đang chào đón các em.
6. Chúc cậu thi tốt, sớm mang giấy báo về nha. Chaizo!!!
7. Đại học không phải làm con đường duy nhất để thành công, nhưng nó là môi trường mà bất kỳ ai cũng muốn được trải nghiệm và học tập. Em hãy quyết tâm thi đậu vào đúng ngành nghề mình đã chọn nhé, anh tin là em sẽ thành công. Chúc em thi tốt!
8. Ngày mai lên thớt rồi, đừng cày nữa, ăn thật no, ngủ thật kỹ để chiến đấu thôi nào. Chúc bạn sẽ luôn mỉm cười khi bước ra khỏi phòng thi.
9. Chúng mình cùng nhau vào Đại học nhé, bạn thân của tôi! Chúc bạn thi tốt, đạt điểm thật cao.
10. Chúc sĩ tử dễ thương nhất quả đất của anh thành công trong kỳ thi quan trọng này nhé! Anh luôn tin là em có thể làm được, hãy bình tĩnh làm bài và đạt điểm thật cao như những kỳ thi trước đây của em. Cầu chúc em gặp nhiều may mắn.
11. Chúc bạn thi tốt, gắng đậu thủ khoa để giành học bổng đi du lịch nha, hứa rồi đó. 5ting!
12. Em chuẩn bị sẵn món quà bí mật cho anh rồi này, gắng thi thật tốt, đậu Đại học để được nhận quà nha. Ahihi. Chúc anh vượt qua kỳ thi ĐH một cách suôn sẻ.
13. Cuộc thi nào rồi cũng qua thôi, vì chúng ta đã cố gắng hết sức rồi, đúng không? Mình chỉ cầu chúc cho mọi thứ êm đẹp, may mắn là đủ rồi. Cố gắng nhé, bạn tôi ơi.
14. Gửi lời chúc thi tốt hay nhất đến cô gái đáng yêu nhất của anh. Chúc em may mắn, hãy tự tin làm bài và đạt kết quả thật cao nhé! anh luôn tin ở em.
15. Kỳ thi quan trọng nhất trong đời sắp đến, có thể em đang rất áp lực và lo lắng, nhưng hãy vững tin nhé, những gì em đã đạt được trước đây đủ để chứng minh năng lực tuyệt vời của em. Hãy thật tự tin và làm bài tốt, mọi người vẫn đang mong chờ điều tốt đẹp.
16. Đỗ Đại học nhé, bạn của tôi ơi. Chúc cho những ước mơ của bạn thành hiện thực.
17. Cánh cửa Đại học luôn rộng mở, chỉ có điều em có đủ nghị lực để bước đến hay không. Anh tin rằng, với sự cố gắng nỗ lực trong thời gian qua, em sẽ nhận được kết quả xứng đáng. Đừng lo lắng nhiều, thay vào đó hãy ăn uống, nghỉ ngơi đúng cách để giữ tâm thế thật tốt nhé. Chúc em có một kỳ thi thành công.
Những lời chúc thi tốt vui nhộn và ý nghĩa nhất
1. Cầu trời cho đứa bạn thân thi thật tốt, không thôi nó sẽ làm phiền con dài dài
2. Nếu ai hỏi bây giờ bạn sẽ làm gì trước kỳ thi tốt nghiệp phổ thông thì chỉ có 2 từ để nói đó là “Cố Lên”
3. Chỉ còn vài ngày nữa thôi là cuộc đời bạn sẽ bước qua trang mới cho nên hãy tập trung cao độ để thi cử thật tốt nhé
4. Kỳ thi đại học sắp đến rồi: Chúc các sĩ tử thượng lộ bình an – công thành danh toại. Thi đâu trúng đó.
5. Mùa thi xin chúc bạn có: Giấy báo về nhà, chuẩn bị xôi gà, và sẽ phải xa nhà!
6. Các bạn nên nhớ, hãy tự tin và bình tĩnh để có thể làm bài thành công nhé. Tất cả mọi người đều tin ở bạn. Cố lên bạn hiền
7. Hãy thi thật tốt nhé con yêu, đủ điểm đậu là được không cần phải nhiều quá đâu ^^
8. Con nên nhớ đừng bao giờ chủ quan trước đề thi, hãy đọc đi đọc lại thật kỹ để có thể làm bài tốt nhất nhé
9. Đừng tưởng tượng cảnh thi rớt, quên bài … mà thay vào đó là cảnh háo hức lên thành phố, háo hức biết đề thi, gặp nhiều bạn mới …
10. Vấn đề của bạn là tránh quên kiến thức 3 năm qua chứ không phải nhồi thêm kiến thức trong một vài ngày
11. Nên mang theo 1 chai nước suối lột sạch nhãn, uống nước sẽ giúp trấn an tốt và cũng là cách để làm mát não và hạ nhiệt
12. Con đường danh vọng lắm gian truân. Đòi hỏi người ta tính chuyên cần
13. Không có gì là khó chỉ sợ bạn không bình tĩnh và có khả năng nhẫn nại để đọc tình huống và giải quyết. Hãy thật bình tĩnh trước mọi câu hỏi của kỳ thi để đưa ra câu trả lời tốt nhất
14. Cố gắng lên nhé 2 đứa, đừng để mình tốn thời gian 2 ngày đều cầu nguyện cho 2 bạn
15. Chúc các em có một kỳ thi thật tốt! Đừng tạo áp lực cho mình, cứ để tâm trí bình thản, đừng quá căng thẳng,…cứ thư giản nhé rồi em sẽ có một kỳ thi thật tốt cho xem! Các cá chép đang đợi hóa rồng hãy cố gắng lên nhé, mọi người lun sát cánh bên các em.Chúc các sĩ tử thi thật tốt và cho dù có không tốt thì cũng sẽ có một lối đi thích hợp cho mình. Cố gắng lên nhé!
Mong rằng với những stt chúc thi tốt độc đáo và ý nghĩa cho bạn bè, người yêu trên đây, các bạn sẽ có thêm nhiều gợi ý hay cho bản thân khi muốn thể hiện tình cảm và mang may mắn cho người nhận trong kì thi sắp tới, dành được thành tích tốt nhất. Chúc các bạn luôn vui vẻ, hạnh phúc với cuộc sống của mình và hãy thường xuyên truy cập gonhub.com để có thêm nhiều thông tin mới lạ, hữu ích nhé.Những Câu Nói Hay – Tags: những stt hay và ý nghĩa nhất, stt chúc thi tốt, stt hay
Pleiku, Thơ Và Thi Nhân
Pleiku, Thơ và Thi Nhân
Nguyễn Mạnh Trinh
Có lẽ không có một thành phố nào như Pleiku được nhắc nhở nhiều đến như vậy trong văn học Việt nam. Những thi văn sĩ, đã sống và thở ở không gian đó, đã trải qua những ngày tháng tao loạn chiến tranh, nên tác phẩm của họ đã biểu hiện sinh động được tâm cảm của những người lính thú hay những nàng chinh phụ của một thời đại chiến tranh.
Với tôi, phố núi Pleiku gợi lại cho tôi rất nhiều vần thơ. Có thể là của riêng tôi mà cũng là của rất nhiều thi sĩ đã gần gũi với thành phố ấy. Thêm vào nữa, Pleiku còn là cả một kho tàng kỷ niệm của riêng tôi..
Ngay ngày đầu tiên đến Pleiku, tôi đã cảm thấy như mình là một dòng sông đang đến một khúc quành.
Năm tôi lên nơi chốn ấy, tôi vừa đến cái tuổi đôi mươi. Hai mươi tuổi, tâm hồn lúc ấy trắng bong, tràn đầy mơ với mộng. Chưa có kinh nghiệm trường đời nên thường phản ứng trước những điều mà mình thấy không vừa lòng. Tuổi trẻ lại hay thích thoải mái không ưa sự gò bó nên dù ở Nha Trang phong cảnh sơn thủy cũng hữu tình lắm nên khoái chuyện giang hồ lang thang. Ở đâu cũng xa nhà nên tôi tình nguyện đi biệt đội Pleiku mút mùa lệ thủy và khi lập không đoàn thì cũng là một trong những sĩ quan thuộc hàng khai sơn phá thạch của đơn vị kỹ thuật ở đây…
Thời gian ở thành phố biên trấn này chỉ hơn hai năm mà sao tràn đầy kỷ niệm. Có những lúc, cơm xấy đồ hộp ngày này qua tháng khác mà vẫn vui. Lãnh lương xong, chỉ một vài ngày là sạch nhẵn, thế mà tối nào cũng lang thang ở phố đến nửa đêm mới mò về phi trường. Ở đây, biết bao nhiêu đứa bạn, buổi sáng còn đùa giỡn chọc ghẹo nhau mà vài tiếng đống hồ sau thân xác đã thành sương khói cho những phi vụ không về. Ở đây có sáng mù sương, thấy đời mỏi mệt như chiếc xe dodge của biệt đội ì ạch leo lên đầu dốc. Dù rằng lúc ấy tôi chỉ vừa hai mươi tuổi…
Cảm giác đầu tiên của tôi khi đến Pleiku thật là lạ lùng.
Ngày đầu tiên khi tôi từ Nha Trang xuống phi trường Cù Hanh là một ngày mưa u ám. Phi cơ trực thăng khi bay qua Khánh Dương bị bắn và tôi hiểu chiến tranh đã đón chào tên lính trẻ làm thân lính thú đồn xa như thế. Mưa sủi bọt trên mặt nhựa phi đạo và bầu trời nặng nề u ám mầu mây đen. Gió ào ạt lồng lộng ngoài kia khiến cho tôi thấy mình quá nhỏ nhoi trong cái buồn mênh mang của đất trời. Lúc ấy, tôi thấy những câu thơ vẩn vơ trong óc. của Kim Tuấn, Vũ Hữu Định, Nguyễn Bắc Sơn,… Thơ tự nhiên thành một phần của một ngày, một tháng, một năm,… của riêng tôi. Thơ để quên đi hiện tại. Những giọt mưa quất vào mặt, buốt rát. Những ngọn gió thốc vào ngực.Nặng tê… Tự nhiên tôi thấy mình thật gần gũi thân thiết với những vần thơ biết là bao nhiêu. Có lúc, tôi nghĩ thi ca là một phần đời sống mình…
Thi sĩ làm thơ cho Pleiku thì rất đông đảo. Và thơ hay cũng nhiều lắm, mỗi bài có ý vị riêng, có phong thái riêng. Tôi bắt đầu với nhà thơ Vũ Hữu Đinh…
Nếu nói bài thơ “Còn Một Chút Gì Để Nhớ” của thi sĩ họ Vũ đã làm cho Pleiku trở thành một nơi chốn cực kỳ lãng mạn và thơ mộng của thi ca Việt Nam thì cũng chắng phải là ngoa ngôn, những câu thơ dễ thương của một vài con phố nhỏ heo hút của vùng cao nguyên, với hình tượng của “Em”, của thời tiết lạnh lạnh để má em thắm để môi em hồng. Có ai hỏi là những nhân dáng này có thật không trong đời sống của người làm thơ không thì nhà thơ họ Vũ đã trả lời rằng đó chỉ là hình tượng tổng hợp từ nhiều hình ảnh trong thực tế để tổng hợp thành một hình tượng tuyệt diệu của tưởng tượng, của hư cấu. Và trong cái không gian của một phố núi nhỏ nhoi, con người thi sĩ và cảnh vật cũng như thiên nhiên ở đây hình như thở chung một nhịp đập của trái tim tràn cảm xúc. Con phố hoang sơ lạnh lùng nhưng dường như có một tâm hồn mà người thơ cảm thông được, hiểu được từ nỗi cô đơn mà trời riêng dành cho người là thơ.
Bài thơ ấy gồm chỉ mười hai câu thơ thôi mà chuyên chở rất nhiều tình, ý. Thơ có thiên nhiên hòa hợp với con người. Thơ làm đời sống có nhiều chất thơ hơn để quên đi những ám ảnh của chiến tranh: “Phố núi cao phố núi đầy sương phố núi cây xanh trời thấp thật gần anh khách lạ đi lên đi xuống may mà có em đời còn dễ thương phố núi cao phố núi trời gần phố xá không xa nên phố tình thân đi dăm phút đã về chốn cũ một buổi chiều nao lòng bỗng bâng khuâng em Pkeiku má đỏ môi hồng ở đây buổi chiều quanh năm mùa đông nên mắt em ướt và tóc em ướt da em mềm như mây chiều trong xin cảm ơn thành phố có em xin cảm ơn một mái tóc mềm mai xa lắc trên đồn biên giới còn một chút gì để nhớ để quên.”
Hình như về sau này, khi Cộng sản chiếm miền Nam, thì trong các tuyển tập thơ có trích đăng bài này. Bài thơ này hình như vượt qua được giới tuyến của chiến tranh để trở thành một tài sãn văn hóa của dân tộc…
Bài thơ này được trích đăng hoặc in trong nhiều tuyển tập thơ xuất bản ở trong nước, nhưng không phải là nguyên văn bài thơ. Thí dụ như hai câu thơ cuối thì nguyên bản là “mai xa lắc trên đồn biên giới / Còn một chút gì để nhớ để quên“ Thì sửa lại là “mai xa lắc trên đồi biên giới / Còn một chút gì để nhớ để quên“. Chỉ sửa có một chữ mà ý tưởng đã khác nhau nhiều!
Tôi không rõ Vũ Hữu Định viết bài thơ này trong thời gian nào nhưng theo nhà thơ Luân Hoán một người bạn thân cùng quê với anh đã tả chân dung nhà thơ ấy như sau:
“với chiều cao khoảng một thước sáu nhưng có bề ngang, cộng với dáng đi chữ bát, cộng thêm lối an vận lè phè nhà thơ Vũ Hữu Định trông gần như hơi thấp. Anh không có khuôn mặt đẹp trai nhưng nhìn rất bắt mắt. Nụ cười xuề xòa luôn luôn đi trước giọng nói dí dỏm bộc trực đã thắp sáng khuôn mặt ngả màu nâu sậm của anh thơ miền Trung ra đời vào thập niên 40 này. Năm 1970 năm tôi không may mắn phải giã từ rừng núi và phố chợ Quảng Ngãi để trở về Đà Nẵng tôi đã gặp và quen thân với Vũ Hữu Định. Lúc đó hình như anh đang mặc áo cán bộ xây dựng nông thôn. Địa bàn công tác của anh lòng vòng ven rìa thành phố Đà Nẵng như Thanh Khê, Hà Khê, An Hải, Sôn Trà,.. Anh chợt đi, chợt về. Đặc biệt anh lúc nào cũng có vẻ thong dong giàu có thời giờ phất phơ phố xá. Anh làm thơ nhiều trong giai đoạn này. Thơ của anh hầu hết được đăng trên các tạp chí văn chương tại thủ đô Sài Gòn. Vũ Hữu Định có đời sống vật chất không mấy khả quan, quen biết nhau khá lâu nhưng anh từ chối không thuận cho tôi đến nhà chơi. Cũng không hề đề cập đến gia đình của anh. Biết anh có vô có con nhưng mãi về sau này tôi mới tình cờ được gặp trong một hoàn cảnh thật buồn!
Ông mất năm 1981 ở Đà Nẵng và có nhiều dư luận về cái chết của ông. Như ông đến nhà một người bạn văn chơi ở An Hải và vì nhậu qúa say trong lúc tìm chỗ đi tiểu thì bị té từ căn gác lửng xuống và chết. Một dư luận khác thì nói rằng trong cuộc nhậu ấy, ông bị một vài người cố tình từ trên gác xô xuống và bị ngã chết. Những người bạn ông thì nửa tin nửa ngờ và cũng hiểu rằng ỏ thời thế ấy thì chết vì bị cố tình mưu hại hay vì say mà té ngã cũng đều như thế, chính quyền không quan tâm và chỉ đau xót cho gia đình, bạn bè và những người yêu thơ ông …”
Thi sĩ viết về Pleiku như thế thì rất nhiều nhưng tôi cũng muốn nói về một thi sĩ mà tôi rất mê thơ của ông. Đó là Nguyễn Bắc Sơn …
Nguyễn Bắc Sơn, một chứng nhân của cuộc chiến, làm thơ như một cách thế sống, đã coi công việc viết như một phần của đời người. Sống ở Pleiku và viết những bài thơ để gửi Pleiku. Thơ ông, có chút cảm khái ngậm ngùi của thời tao loạn nhưng cũng có những xúc động bềnh bồng của tâm tư lãng mạn hay đùa cợt với cuộc đời. Thơ, phảng phất vóc dáng một chàng cuồng sĩ…
Đọc bài thơ “Hoa Quì Vàng Lạnh Pleiku”, tự nhiên tôi như người trở về thời gian ấy, không gian ấy. Trở về những ngày tuổi trẻ, của những giây phút bốc đồng coi mọi việc như cuộc đùa chơi. Cái lạnh, chưa hẳn là lạnh lẽo mùa đông, mà còn chứa đựng một chút nồng ấm nào đó của mùa hạ. Lạnh ở bên ngoài nhưng rần rần nóng hồi ở tim óc bên trong. Sương mù ban đêm trên đỉnh cao nhìn về phố buồn, tâm thức cũng ào ạt như sóng theo tầm nhìn vời vợi…
“Đứng trên núi thấy hàng đèn thị trấn Là thấy mình buốt lạnh mấy nghìn năm Vì đêm nay trời đất lạnh căm căm Nên chợt nhớ chút lửa hồng bếp cũ Nên phải nhớ mắt một người thiếu nữ Đã nhìn mình rất ấm một ngày xưa Dù mai sau ngày nắng tiếp ngày mưa nhưng vĩnh cửu chút mơ màng thuở đó…”
Đọc bài thơ dài của Nguyễn Bắc Sơn tôi chỉ thấy có hai câu nói về mầu hoa quì vàng. Thế mà cái mầu sắc hoa man dã ấy chỉ một nét thoáng qua nhưng lại gợi nhiều dư âm. Mầu vàng, có khi là mầu vàng lạnh, nhưng có khi là mầu nóng chói chang của nắng:
“Phố núi kia ơi, một đời phố lạnh. Lạnh hoa vàng, núi đỏ, thác đèo cao.”
Hoa quì vàng? Một loài hoa có lẽ chỉ có ở Pleiku. Hoa quì vàng, một loài hoa nhỏ, cây từa tựa giống như hoa cúc, tôi đã nhìn thấy miên man mầu vàng khi trên phi cơ nhìn xuống. Mầu vàng, mênh mang trên những ngọn đồi loang lổ mầu xám của đá và mầu đỏ của đất. Hoa quì, lẻ loi một cánh trên tay thú thực cũng chẳng hấp dẫn lắm nhưng nếu bạt ngàn dưới cánh phi cơ, rào rạt trong nắng trong gió sẽ trở thành một ấn tượng khó quên cho cảm xúc. Ơi hoa quì, mầu vàng không phải kiêu sa như mầu hoàng cúc của áo tôn nữ mà có sự gần gũi với tà áo vàng của dân dã, của thiên nhiên. Hèn chi, cũng có nhiều nhà thơ vấn vương với hoa quì vàng, như Nguyễn Xuân Thiệp, như Kim Tuấn,…?
Người thơ kể chuyện của mình, một câu chuyện có lẽ rất quen tai của những người lính thú. Cũng đi xuống, đi lên, cũng loay hoay bồn chồn như những chàng gà trống… “Đời lang bạt của một người lính thú Sáng hôm qua tôi là người thiếp ngủ Đi một mình lên xuống phố mù sương Phố núi kia ơi, phố có con đường Lên xuống dốc tìm không ra bạn hữu Không có bạn tôi làm sao uống rượu Tôi làm sao sống nổi một ngày đây Phố núi kia ơi, kẻ lạ đông đầy Nhìn gã lính không khác gì gã lính…”
Không có bạn tôi làm sao uống rượu. Tôi làm sao sống nổi một ngày đây. Nghe như một câu nói thường ngày, không có chất thơ mà sao nghe tràn đầy thi tứ. Chắc lúc ấy, sự cảm khái của người thơ đã lên cao độ, và, nỗi lạnh lùng thiên cổ như bám vào da vào thịt. Có nỗi nhớ mong, có niềm tiếc nuối. Người em, bây giờ lưu lạc ở đâu?
“… Tôi vận rủi làm một người lãng đãng ngó mông hoài khuất bóng của người em sáng hôm nay đời sống thật bình yên sao phố lại đuổi đi người yểu điệu vườn đá tảng bàn chân em huyền diệu in gót hồng lên lớp bụi đời tôi là từ khi tôi hạnh phúc rong chơi và quên lãng con thú mù phẫn nộ Ôi phố núi đêm nay là cổ mộ Một hàng đèn sáng lạnh cõi bi hoang…” Nguyễn Bắc Sơn làm thơ với tâm trạng u uất của thời đại trong một cuộc chiến kéo dài suốt gần hai chục năm. Ông có người cha là một cán bộ quân sự cao cấp của Cộng sản nên trong thời kỳ ông đi lính VNCH cũng bị ảnh hưởng. Cơ quan An Ninh Quân Đội bắt ông thuyên chuyển đơn vị và theo dõi. Sau đó ông đào ngũ và bị bắt lính lại và phục vụ tại một đơn vị địa phương quân ở Phan Thiết. Sau năm 1975, người cha trở về và là một viên chức cao cấp sau về hưu và bị chết một cách bất thường vì bị tai nạn giao thông. Có dư luận cho là bị mưu sát…
Đời sống của ông đã tạo cho thơ ông niềm đau xót của những người bị kẹt giữa hai giới tuyến. Thơ của ông hào sảng có nét chân thực thô nhám của đời lính trận có những câu như:
“Mai ta đụng trận may còn sống Về ghé Sông Mao phá phách chơi Chia sớt nỗi sầu cùng gái điếm đốt tiền mua vội một ngày vui…”
Có người phê phán những bài thơ có chất phản đối chiến tranh của Nguyễn Bắc Sơn, nhưng họ phải công nhận ý thơ và tứ thơ mạnh mẽ của ông, một kỹ thuật làm thơ với ngôn ngữ tuy bình dị gần gũi đời thường nhưng đầy chất sáng tạo…
Có một nhà thơ nữ cũng nổi tiếng với một bài thơ được nhạc sĩ Phạm Duy phổ thành nhạc khúc “Tưởng như còn người yêu”. Đó là nhà thơ Lê Thị Ý và bài thơ “Thương ca 1”.
Trả lời một câu phỏng vấn của Đinh Quang Anh Thái, tác gỉa Lê Thị Ý phát biểu :
“Lúc đó là năm 1970, tôi sống tại Pleiku. Thành phố nhỏ bé này vào giai đoạn chiến tranh khốc liệt chỉ thấy lính, vợ lính, xe tăng, xe jeep; hầu như không thấy gì khác nữa. Nhà tôi ở gần nhà xác của quân đội. Tôi chứng kiến cảnh biết bao các bà đi nhận xác chồng. Tôi thấy đàn bà con nít đến lật cái poncho quấn xác để nhìn rõ mặt người thân, cảnh đó khiến tôi đau đớn không chịu nổi. Rõ ràng nỗi đau của những người có chồng chết trận là nỗi đau của chính mình. Thành thật tôi vô cùng xúc động và chính tôi sống bằng hình ảnh những người vợ lính, vợ sĩ quan khóc bên xác chồng. Nỗi buồn đau đó là nỗi đau của mình.”
Khi trả lời câu hỏi khi thơ phổ thành ca khúc thì có người chê là phản chiến, nhà thơ Lê Thị Ý nói :
”Khi tôi làm bài thơ tôi xúc cảm thế nào thì tôi viết ra như thế. Thế thôi. Tôi không nghĩ gì khác cả. Bài thơ được phổ biến cũng là một sự ngẫu nhiên. Một người bạn của anh Vương Đức Lệ tôi đến nhà chơi thấy bài thơ bèn đưa cho cụ Nguyện Đức Quỳnh người trụ trì sinh hoạt Đàm Trường Viễn Kiến ở nhà cụ ỏ Sài Gòn quy tụ rất nhiều văn nghệ sĩ, trí thức, nhà văn, nhà báo – Cụ Quỳnh đọc thấy hay bèn đưa cho ông Phạm Duy phổ nhạc. Cho nên bài thơ của tôi được mọi người thưởng thức hoặc cho là phản chiến thì cũng là việc tình cờ thôi chứ tôi không chú ý trước việc phổ biến bài thơ…”
Bài thơ rất cảm động, nguyên văn là:
“Ngày mai đi nhận xác chồng say đi để thấy mình không là mình say đi cho rõ người tình cuồng si độ ấy hiển linh bây giờ cao nguyên hoang lạnh ơ hờ như môi thiếu phụ nhạt mờ dấu son tình ta không thể vuông tròn say đi mà tưởng như còn người yêu phi cơ đáp xuống một chiều khung mây bàng bạc mang nhiều xót xa dài hơi hát khúc thương ca thân côi khép kín trong tà áo đen chao ơi thèm nụ hôn quen đêm đêm hẹn sẽ chong đèn chờ nhau chiếc quan tài phủ cờ màu hằn lên ba vạch đỏ au phũ phàng em không thấy được xác chàng ai thêm lon giữa hai hàng nến chong? Mùi hương cứ tưởng hơi chồng Nghĩa trang mà ngỡ như phòng riêng ai”
Nếu hồi trước bản nhạc về phố núi của Phạm Duy phổ nhạc từ thơ Vũ Hữu Định thì về sau này những người yêu thương Pleiku cũng hay ngâm nga hoặc thích lắng nghe bản nhạc Phố Xưa của thi sĩ, nhạc sĩ Hoàng Khai Nhan. Bản nhạc với ca từ như “Chiều mờ trên phố cao / Đưa em về từ khi có nhau / những con đường từ khi có nhau / kết hoa ngày nào / chiều mờ sương thung lũng sâu / quán trong phi trường đèn đêm thắp sao…” đã thành một bài hát đáng yêu của những người lính trấn ải miền ba biên giới.
Bản nhạc thật hay và lãng mạn như trời đất của vùng biên trấn ấy. Nhạc sĩ Hoàng Khai Nhan còn là một thi sĩ và làm khá nhiều thơ về Pleiku.
Anh viết với cảm xúc của người lính, lên đường làm nhiệm vụ của người tuổi trẻ thời chiến tranh. Có một bài thơ anh làm để bắt đầu cho một cuộc lên đường, để làm người lính thú hôm nay. Thơ như chia sẻ với đồng đội của anh những nhiệt thành vào cuộc, với thân phận giống như bầy ngựa chiến đập móng đợi khởi sự vòng đua nhân sinh trong thời đại khói lửa mịt mù trên quê hương.
Đó là một bài lục bát, gửi tặng những người bạn chờ buổi lên đướng lên phố núi;
“một con ngựa đã lên đồi hai con ngựa đứng bồi hồi ngó theo ba con ngựa sải qua đèo bốn con ngựa hí buồn thiu trong tàu Năm con ngựa nối đuôi nhau Sáu con ngựa đợi hôm sau lên đường.”
Những cuộc lên đường của những người lính trẻ. Bắt đầu một cuộc đua của những con tuấn mã chạy vòng trong cuộc chiến tranh. Hoàng Khai Nhan đã ví von ông và những đồng đội cùng mặc áo lính thú khởi sự hiểu được những bất toàn của cuộc đời nhưng hùng khí lúc nào cũng hừng hực như thuở đợi lúc lên đường.
Bây giờ là mùa thu nhưng nghe bản nhạc Anh Cho Em Mùa xuân của nhạc sĩ Nguyễn Hiền phổ từ thơ Kim Tuấn thì thấy trời đất vẫn dễ thương vô cùng. Thi sĩ Kim Tuấn cũng là người làm thơ về Pleiku độc đáo và trước năm 1975 đã có một thời cư ngụ lâu dài ở Pleiku. Với Pleiku, anh là một người cố cựu và đã sống đã thở với phố núi này với tâm tình của một người chọn lựa một quê hương thứ hai. Với riêng tôi thì thơ của ông có nhiều nét rất gần gũi với cuộc sống mình cũng đã một thời ở đó.
Chúng ta hãy thử đọc bài thơ “Buổi chiều ở Pleiku“:
“Buổi chiều ở Pleiku có cà phê và có bạn hiền Có biển hồ nước trong, có lúc buồn soi mặt Ôi mặt mình sao bỗng gớm ghê Ôi đời mình sao nhìn muốn khóc Ta với ta xa lạ vô cùng Buổi chiếu ở Pleiku có gì lạ đâu hở em Có nỗi cô đơn trong cõi sương mù Có phố buồn hiu có đêm giấu mặt Có giấc sầu dài trong cõi thiên thu Có bức tường vôi ghi dấu đạn thù Có cuộc đời ta chìm trong khói lửa Kiếp người sao đã lãng du Buổi chiều ở Pleiku Buổi chiều nghe mưa bay trên đầu ngọn núi Buổi chiều như mọi buổi chiều Tiếng phi cơ, tiếng xe và tiếng súng Anh còn tiếng nào để nói yêu em.”
Những buổi chiều ở Pleiku,với “tiềng phi cơ, tiếng xe và tiếng súng”, đúng là tình cảnh chúng tôi nhưng khác với thi sĩ là chúng tôi vẫn còn nhiều lời yêu em chứ không phải ”anh còn tiếng nào để nói yêu em”.
Kim Tuấn làm thơ về Pleiku với nhiều nỗi niềm trăn trở quá. Nhưng thơ của “Nụ hoa Vàng Cho Em” phổ nhạc thành “Anh cho em mùa xuân“ hay “Kỷ Niệm” phổ thành “Những bước chân âm thầm” lại có nhiều yêu đương tình tự và lãng mạn của những người cảm thông được với thiên nhiên với thời tiết những vẻ đẹp của đất trời.
Thơ của ông cũng có nhiều bài rất lãng mạn thơ mộng chứ không phải chỉ có trăn trở suy tư. Có khi là thơ của tuổi học trò, của tuổi mười bảy mười tám mộng mơ…
Như bài “Ngày Em Còn Thắt Bím” chẳng hạn:
“tóc bím nghĩa là tóc dễ thương tóc bâng khuâng lá rụng bên đường tóc chia đường gió chia thương nhớ chia nỗi buồn cho ai vấn vương Tóc bím nghĩa là tóc mộng mơ Để ai thương nhớ để ai chờ Để ai ngơ ngẩn giờ tan học Em vẫn vô tình vẫn giả lơ Tóc bím nghĩa là tóc ngẩn ngơ Tình ta xanh biếc mộng ơ hờ Chiều xanh áo trắng mùa mây trắng Em ngọt ngào và em ngây thơ.”
Có rất nhiều thi sĩ viết về Pleiku với tâm trạng của những người tham dự một cuộc chiến tranh mà ở đó sự sống chết nhục vinh gần cận nhau đến gần như không biên giới. Những người lính trước khi hành quân còn vui tươi chọc ghẹo nhau nhưng biết đâu chỉ trong giây phút đã thành những người đã rời xa cuộc sống. Hay, thành phố Pleiku này đầy kỷ niệm dễ thương cũng có lúc trở thành địa ngục mà ở đó những người dân và những người lính cuống cuồng trong vòng lửa hun của tàn phá chiến tranh của những ngày tháng ba chẳng thể nào quên của cuộc di tản đẫm máu về phía duyên hải qua con đường số 7 la liệt xác người…
Chiến tranh lại rõ nét hơn với nhà thơ Nguyễn Xuân Thiệp. Bài “Pleiku, tháng ba 1975”. Ba mươi năm trôi qua, nhưng ngày tháng đó vẫn còn sinh động. Thơ, không ghi chép lại nhật ký ngày tháng mà sao đầy dấu viết của một quãng đời. Ngày ấy, lửa cháy đỏ. Ngày ấy, là ngày thành phố cao nguyên quặn mình rồi gục ngã.
Người thi sĩ kể chuyện một mình. Đâu cần ai hiểu, chỉ để nỗi niềm loang vào sương đêm thành nỗi nhớ mịt mùng.
“cầm bút viết, tháng ba rực cháy hàng dầu cao trong bình minh cơn sốt của trái chín và cánh đồng trận gió hung trưa ngày ấy cầm bút viết, đồi hoa quỳ vàng tháng ba xuống khu rừng. Bóng quạ rung những nhánh cây màu tàn lửa tiếng thét hư không. Chiều rượt qua ngàn…” Tháng 3 năm 1975, có phải là thời điểm mà cao nguyên di tản và là một nỗi kinh hoàng còn ám ảnh mãi đến bây giờ. Nhà thơ hình như đã mang cả tâm tình của một người yêu Peiku vào thơ qua những hình ảnh thật là đặc biệt.
Những hình ảnh đan vào nhau với những liên tưởng tiếp nối. Ảnh nét phác sơ lược nhưng lại làm nổi bật được một không gian đầy biến động. Đồi hoa quỳ vàng, khu rừng, bóng quạ, nhánh cây màu tàn lửa, tất cả như chìm đắm trong nỗi bàng hoàng của thế thời. Cơn bão lửa dậy lên từ hoang vu:
“tháng ba, chân trời chớp tía Những chuyến xe lên đường, cơn mưa chợt đến Rào qua mái nhà, bàng hoàng. Mưa ngưng bặt Đêm. Những căn nhà gỗ sáng đèn. Tháng ba. Trên đồi vông nở Tôi trở về thị trấn tháng ba Những sợi dây trời cắt đau trí nhớ Cườm tay em nhỏ máu hè xưa…” Thơ như của lời chia biệt, như người đánh mất tất cả. Pleiku cũng như cả nước phải khoác khăn tang. Nhà Thơ Nguyễn Xuân Thiệp như đã viết lời trăn trối của một thành phố miền cao đầy lãng mạn dễ thương. Xa rồi những ngày thơ mộng. Gần lắm rồi những nỗi kinh hoàng. Cái linh cảm của một cuộc địa chấn là cái linh cảm chung của những người như những con chuột đang cuống cuồng trong rọ. Thị trấn sẽ thành biển lửa, nay mai. Sẽ đầy những cuộc chia ly đầy nước mát. Thảm họa xụp xuống, như cơn hồng thủy đến.
“ … vò nát chiếc khăn và đừng khóc chiều nay. Chớp bể mưa nguồn chia tay nhau. Sương phụ người đi râu bám bụi đường tháng ba. Em. Những căn nhà gỗ ánh đèn khuya. Vệt máu hè xưa đừng tiếc chiếc khăn tay ngày ấy sẽ bay trong lửa hoàng hôn tháng ba. Cơn giông rền mặt đất.” Đọc xong hai bài thơ, tôi như ngươì hụt hơi. Đời sống, như một hơi khói nhẹ, loãng bay vào hư không. Tự nhiên, thấy lòng mình chùng xuống những kỷ niệm. Những bài thơ. Thuở đã xa. Ngày còn trẻ. Và hoa quì vàng, cái màu vàng loang sắc nắng của buổi nào, bây giờ có còn vương trên núi đồi không? Cái sắc màu hỏa hoàng trong những buổi chiều nhạt nắng ấy sao nhức nhối ký ức…
Lại chiến tranh, và lại chiến tranh. Nhiều tác giả viết về Pleiku khói lửa với tâm cảm của người trong cuộc, của những người đã đổ mồ hôi và đổ máu cho đất tây nguyên. Có một nhà thơ đã viết những câu thơ để đời như:
“Chư Pao ai oán hờn trong gió Mỗi một khăn tang một tấc đường”.
Chư pao là một đỉnh núi khống chế con đường tiếp vận quốc lộ 14 từ Pleiku đi Kontum và chính nơi đây cả ngàn tử sĩ của hai bên đã nằm xuống trong những trận chiến ác liệt thời mùa hè đỏ lửa. Người thi sĩ ấy là Lâm Hảo Dũng, một pháo thủ đã có một thời gian chiến đấu ở tây nguyên. Ông làm thơ về tuổi thanh xuân chiến tranh của mình với những địa danh mà ông không thể nào quên trong trí nhớ…
Trong những tập thơ của Lâm Hảo Dũng có nhiều bài thơ ông đã viết về vùng tây nguyên như ”Ngày về Ban Het”, ”Miền Ba Biên giới”, ”Ba năm làm lính về Dakto”… Có một bài thơ mà tôi thích là bài “Chiều Hàm Rồng”. Hàm Rồng là một ngọn búi mà bất cứ ai đã sống ở Pleiku đều biết vì cái hình dạng độc đáo gợi cảm nhớ đến hình dạng của người thiếu nữ. Nhất là các chàng phi công, khi bay từ phía Ban mê Thuật về Pleiku mà nhìn thấy núi Hàm Rồng thì biết là đã gần đến phi trường Cù Hanh rồi. Cái hình dạng giống cái mu rùa ấy sao gợi hình lạ.
Lại những buổi chiều. Hình như cái thời khắc của cuối ngày ấy thường gợi trong lòng những người lính xa nhà những cảm giác bâng khuâng khó quên. Bài thơ ấy chỉ có 3 đoạn mười hai câu:
”con đường ấy vẫn hoen mầu bụi đỏ Gió lơ thơ nghe nắng mới ngập ngừng Anh sống thở trong tâm hồn trai trẻ Nghe nỗi buồn đâu đó đến bâng khuâng Hoa cúc dại thắm trên đường xa tắp Và quê hương tha thướt lá xanh trà Em có thả những chòm mây nhung nhớ Cho rừng hoang im lắng tiếng chim ca Đời viễn khách mơ hồ không biết được Bước chân vang rộn rã buổi quay về Em mắt biếc hồn nhiên bên cánh cửa Gửi hương nồng quay quắt bóng người đi.”
Thơ Lâm Hảo Dũng đầy cảm khái. Nhưng hình như ở bên trong người lính vẫn còn hình bóng của cậu học trò mắt biếc với môi tươi…
Thơ ông lãng mạn nhưng vẫn lạc quan:
”nên ta cố sống dù câm điếc Dù có xuôi tay mắt có mù Để thấy em ngày vui áo biếc Để ta buồn suốt một đời thu Lắm khi gái thượng mà duyên dáng Đi tắm hò reo đêm sáng trăng Ta muốn buông mình con thú dữ Bắt đầu trong suốt kiếp cô đơn Có không ngày của thanh bình đến Ta nhớ vườn xưa nhớ mẹ già Còn hái mồng tơi ngoài dậu cũ Lệ buồn năm tháng có phôi pha?”
Các nhà thơ Không quân ở Pleiku cũng có nhiều bài thơ độc đáo. Nói về thơ từ Pleiku mà không có những bài thơ này là một điều thiếu sót lớn theo cảm nhận của nhiều người. Nếu gọi tên những thi sĩ KQ thì không thể nhắc đến những tên tuổi như Lê Bá Định, như Hoàng Khai Nhan, như Lê Văn Trước, Võ Ý.
Ông Võ Ý là một phi công, phi đoàn trưởng phi đoàn quan sát 118 Bắc Đẩu. Ông cũng là người đã tình nguyện lên phố núi ”nhận nơi này làm quê hương dẫu cho khó thương” và làm thơ với cả tấm lòng của mình, một người bay ở trên cao để thấy thiên nhiên tươi đẹp biết bao, để thấy cuộc sống vẫn còn nét mơ mộng hào hoa và với ông những nơi chốn những địa danh của phố núi như ngập tràn nỗi nhớ…
Thơ của những người lướt gió đè mây có lúc lãng mạn hào hùng nhưng cũng có lúc thiết tha nhẹ nhàng của những tháng ngày đầy kỷ niệm như bài thơ “Xưa Trên Đó”
“Xưa trên đó sương nhòa hơi thở đượm dốc cũng vừa ta bước xuống cô đơn mê cho lắm cho tay dài với mộng mặt trời lên chiếu rạng tới ưu phiền mưa thì sình bụi mù thay nắng gió gặp là vui cam khổ cũng cam đành vui cho quên đâu bằng xưa trên đó áo bay bay mờ ảo dấu Phượng Hoàng quên được thì quên nhớ ai thì nhớ quên cho rồi quyên gọi quốc từ đây nhớ đâu đâu lạ lùng trăng đêm đó tượng đá thần linh sao ta tỉnh say. Một dạo bay qua nhìn qua trên đó Đồi như vương cây như vấn chân nàng Phố cũng xưa và tim thì đau nhói Quạt nồng đâu qua đó để cơ hàn…” Có người đọc câu “áo ai bay mờ ảo dấu Phượng Hoàng“ tưởng là chàng phi công nghĩ đến cánh chim thần truyền kỳ nào đó. Nhưng thực tế thì không phải. Phượng Hoàng chỉ là một khiên vũ trường của Pleiku mà các tay chơi mặc quần áo lính “đốt tiền mua vội một ngày vui”…
Với tôi thì một phần đời sống của mình ở đó mà không làm thơ cho được. Ngày lên Pleiku, có một bài thơ tôi đã làm như tiên đoán được cái không gian của biên tái, của những câu thơ như Lương Châu Từ của Vương Hạn thời Thịnh Đường xa xưa. Pleiku có khác nào Lương Châu, cũng là quan ải để trấn giữ biên cương. Ngày xưa thì ngăn giặc Hồ, giặc Mông. Ngày nay, thì canh chừng ba biên giới, với những trận đánh ác liệt mùa khô hàng năm tiếp diễn… Bài thơ ấy, làm vào một đêm trước khi sáng mai lên trực thăng vào phố núi:
“Ừ mai tao lên Pleiku đêm căm hơi đá ngày mù núi xanh uống say quên mộng quẩn quanh về nơi gió cát cũng đành cuộc chơi Ừ mai cánh vỗ ngang trời ngóng thiên thu một cõi đời tịnh yên máu xương mãi chuyện ưu phiền còn đâu tiếng gọi cho em miệt mài Ừ mai súng khoác lên vai Ngẩn ngơ phố núi những ngày đao binh Chắc đâu rượu uống một mình Trong thân phiêu bạc nhục vinh nửa vời Ừ mai thương bóng trăng trôi Chim quên vẫy mỏi cuối trời chiến tranh Uống đi mai hát quân hành Nghe trong hơi bốc long lanh mắt người…”
Tuổi trẻ, ngây thơ và bốc đồng. Tưởng rằng, mình như một hiệp sĩ thời xưa đi vào nơi gió cát. Thơ cũng nghênh ngang kiểu “túy ngọa sa trường quân mạc tiếu, cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi”. Tuổi trẻ, ơi những giấc mơ của ngày chân không chấm đất cật chẳng đến giời. Có phải là giấc mơ chung của những người lính trẻ chúng tôi…
Nguyễn Mạnh Trinh
Bạn đang xem bài viết Bài Thi Đạt Giải Nhất Cuộc Thi Bình Luận Về Danh Ngôn. trên website Boxxyno.com. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!