Cập nhật thông tin chi tiết về Ẩm Thực Trong Ca Dao Việt Nam mới nhất trên website Boxxyno.com. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất.
CA DAO VIỆT-NAMNói đến ca dao là nói đến niềm tự hào của dân tộc mình. Ca dao là văn chương dân gian dã dạng trải qua nhiều thế hệ lịch sử, đã được sinh ra trong những giai đoạn xã hội lúc bấy giờ và lưu truyền cho đến ngày nay. Ít có người biết đến được chính xác các tác giả, dù vậy ca dao đã là vũ khí chống lại những xăm nhập văn hóa trải qua sự đô hộ của nhiều thời đại. Ca dao Việt là thành trì bảo tồn nền văn hóa dân tộc. Những câu ca dao tục ngữ, lời hò, hát dặm, bài vè thường đề cặp đến nhiều khía cạnh khác nhau như xả hội, gia đình, tính ngưỡng, tình yêu, thiên nhiên .v..v . . . Ca dao Việt là một kho tàng vô giá, làm giàu thêm tiếng Mẹ Đẻ, chúng ta nên cố gắng và trang trọng gìn giữ.
Là một người phụ nữ Việt , tôi luôn cố gắng để làm trọn bốn đức tính ‘Công Dung Ngôn Hạnh’ của một người con gái Việt Bởi vậy, tôi đã xem việc nội trợ rất cần thiết, tôi rất ưa thích học hỏi nấu nướng những món ăn, thực đơn lạ. Ca dao Việt đã chứa đựng rất nhiều thú vị trong việc nội trợ qua các thực đơn mỗi miền.
Bắt đầu từ miền Bắc, tha thiết với món thịt nấu đông cho ba ngày Tết, cũng như những món ăn mà ca dao diễn tả như sau:
Và rồi mỗi vùng đều có các món riêng cố hữu:
Tôi biết chắc rằng kho tàng ca dao Việt rất bao la cũng như các món ăn, làm sao kể cho hết . . . thôi thì ăn ít mình sẽ thèm muốn thêm hoài hoài vậy. .
Bước vào miền Trung cổ kính, ca dao Việt sẽ giúp chúng ta thưởng thức những món ăn của xứ Cố Đô:
Những ân tình hình như bị bỏ quên mỗi khi nhắc đến món rượu dâu rừng có vị chua chua, ngọt ngọt của miền Trung. Biết bao chàng trai đắm say men rượu thay men tình:
Xứ Huế, đất Đế Đô, đất Thần Kinh không làm sao bỏ quên những câu ca dao bất hủ của các món như:
Các món ăn theo ca dao cùng nhau vượt núi, vượt đèo Hải Vân:
Ca dao ngọt ngào hương vị khi về tới xứ Quảng, Qui Nhơn:
Ca dao qua các món sơn hào, hải vị khi bước vào Khánh Hòa:
Ca dao không những qua thực đơn mà còn có những điệu hò ru con của các bà mẹ:
Ca dao còn giúp những món rau cải được tăng thêm sư thèm muốn cho người dùng:
Cũng như các ông thường thèm chút rượu đi đôi với:
Món cá kho tiêu của miền mà tôi học được, rất bình dân cũng lại là món mà tôi thích nhất. Cứ mỗi lần nấu món này, tôi vẫn thường sợ hàng xóm ngửi mùi. (cái mùi rất đặc biệt đối với dân Việt mình nhưng không mấy thân thiện cho người Mỹ!!):
Sự dồi dào, phong phú của ca dao Việt các thực đơn đã giúp cho việc nội trợ của tôi thêm phần thích thú mỗi khi vô bếp. Hy vọng rằng đã đem lại chút ít hứng thú cho người đọc và mong được bạn đọc chia xẻ những gì thiếu sót, cũng như ca dao Việt qua những khía cạnh khác như đời sống, gia đình, tình yêu, thiên nhiên v… v
Ca Dao Tục Ngữ Trong Ẩm Thực Việt Nam
Những câu ca dao tục ngữ của cha ông khi nói về văn hóa ăn uống Việt nam:
1. Địa phương nào, món ăn nấy .
* Chẳng ai nhớ cháo làng GhềNhớ cơm phố Mía, nhớ chùa Đông Viên.
* Dưa La, cà Láng , nem Báng, tương BầnNước mắm Van Vân, cá rô Đầm Sét.
* Yến xào Vĩnh SơnNam sâm Bố TrạchCua gạch Quảng KhêSò nghêu Quan HàRượu dâu Thuần Lý
* Nem cá Hoa VàngBánh tổ Hội AnKhoai lang Trà KiệuThơm rượu Tam kỳ
* Muốn ăn bánh ích lá gaiLấy chồng Bình Định sợ dài đường đi.
* Gió đưa gió đẩy về rẫy ăn còngVề sông ăn cá ,về đồng ăn cua.
2. Tập quán lễ nghi qua mỗi món ăn
*Anh thương em chẳng nại sang giàuMứt hồng đôi lượng , trà Tàu đôi cân.
* mâm trầu hủ ruợu đàng hoàngCây mai đến nói, phụ mẫu nàng thì xong.
* Tay bưng quả nếp vô phòngđèn hương đôi ngọn , chữ bá tòng cầu hôn.
*Tiếng đồn con gái Phú YênCon trai Bình Thuận đi cưới một thiên cá mòi.
* Mẹ tôi tham thúng xôi dềnTham con lợn béo, tham tiền Cảnh HưngTôi đã bảo mẹ “đừng”.Mẹ hấm mẹ hứ mẹ bưng ngay vàoBây giờ chồng thấp vợ caoNhư đôi đũa lệch so sao cho vừa.
3. Tình yêu quê hương xứ sở.
*Rủ nhau xuống bể mò cuaĐem về nấu quả mơ chua trên rừngAi ơi, chua ngọt đã từngNon xanh, nước biếc ta đừng quên nhau.
* Ta về ta lấy cần câuCâu con cá bống ,nấu canh tập tàng.
*Năm tiền một khúc cá buôiGiã gạo cho trắng mà nuôi mẹ già.
* Má ơi đừng đánh con đauĐể con bắt ốc hái rau má nhờMá ơi đừng đánh con hoàiĐể con bắt ốc hái xoài mà ăn.
*Đói lòng ăn đọt chà làĐể cơm nuôi mẹ , mẹ già yếu răng.
* Rượu nằm trong nhạo chờ nemAnh nằm phòng vắng chờ em một mình .
* Bữa ăn có cá cùng canhAnh chưa mát dạ bằng anh thấy nàng.
* Cầm tay em như ăn bì nem gỏi cuốnDựa lưng nàng như uống chén rượu ngon.
Về tầm quan trọng của ăn uống
* Trời đánh còn tránh bữa ăn * Có thực mới vực được đạo * Dân dĩ thực vi tiên (người dân lấy ăn làm đầu) * Ăn được ngủ được là tiên
Về cách ăn và thái độ trong ăn uống
* Ăn trông nồi, ngồi trông hướng * Miếng ăn là miếng nhục * Một miếng giữa đàng bằng một sàng xó bếp * Ăn cây nào rào cây nấy * Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Về đặc sản các vùng miền
* Ăn Bắc mặc Nam. (Bắc ở đây là miền Bắc, còn Nam là miền Nam Việt Nam). * Ăn Bắc mặc Kinh. (Bắc ở đây là miền Bắc, còn Kinh là xứ Huế). * Bánh cuốn Thanh Trì, bánh gì (giầy) Quán Gánh. * Bánh giầy làng Kẻ, bánh tẻ làng So * Bánh đúc làng Kẻ, bánh tẻ làng Diễn * Giò Chèm, nem Vẽ, chuối Xù. * Dưa La, cà Láng, nem Báng, tương Bần. Nước mắm Vạn Vân, cá rô đầm Sét * Ổi Định Công, hồng làng Quang, chè vối cầu Tiên, rượu hũ làng Ngâu, bánh đúc trâu làng Tó… * Kẹo mạch nha An Phú, kẻ Lủ thì bán bỏng rang, khoai lang Triều Khúc,… * Cháo Dương, tương Sủi v.v.
Cốm Vòng, gạo tám Mễ Trì Tương Bần, húng Láng có gì ngon hơn? Vải Quang, húng Láng ,ngổ Đầm Cá rô đầm Sét, sâm cầm Hồ Tây Thanh Trì có bánh cuốn ngon Có gò Ngũ nhạc có con sông Hồng
Bí quyết nấu nướng
Con gà cục tác lá chanh Con lợn ủn ỉn mua hành cho tôi Con chó khóc đứng khóc ngồi Mẹ ơi đi chợ mua tôi đồng riềng Râu tôm nấu với ruột bầu Chồng chan vợ húp gật đầu khen ngon
Về các món ăn kỵ nhau
Trứng vịt, lẫn tỏi, than ôi?Ăn vào chắc chết, mười mươi rõ ràng!
Mật ong, sữa, sữa đậu nành?Ăn cùng tắc tử – phải đành xa nhau!
Gan lợn, giá, đậu nực cười?Xào chung, mất sạch bổ tươi ban đầu!
Thịt gà, kinh giới kỵ nhau?Ăn cùng một lúc, ngứa đầu phát điên!
Thịt dê, ngộ độc do đâu?Chỉ vì dưa hấu, xen vào bữa ăn!
Ba ba ăn với dền, samBụng đau quằn quại, khó toàn vẹn thân!
Động kinh, chứng bệnh rành rành?Là do thịt lợn, rang chung ấu Tầu!
Chuối hột ăn với mật, đường?Bụng phình, dạ trướng, dọc đường phân rơi!
Thịt gà, rau cải có câu?Âm dương, khí huyết thoát vào hư vô!
Trứng vịt, lẫn tỏi, than ôi?Ăn vào chắc chết, mười mươi rõ ràng!
Cải thìa, thịt chó xào vô?Ăn vào, đi tả, hôn mê khôn lường!
Sữa bò, cam, quýt, bưởi, chanh?Ăn cùng một lúc, liên thanh sấm rền!
Quả lê, thịt ngỗng thường thường?Ăn vào cơ thể đùng đùng sốt cao!
Đường đen pha sữa đậu nành?Đau bụng, tháo dạ, hoành hành suốt đêm!
Thịt rắn, kị củ cải xào?Ăn vào, sao thoát lưỡi đao tử thần!
Nôn mửa, bụng dạ không yên?Vì do hải sản ăn liền trái cây!
Cá chép, cam thảo, nhớ rằng?Ăn chung, trúng độc, không cần hỏi tra!
Nước chè, thịt chó no say?Thỉnh thoảng như thế, có ngày ung thư!
Chuối tiêu, môn, sọ phiền hà?Ruột đau quằn quại, như là dao đâm!
Khoai lang, hồng, mận ăn vô?Dạ dày viêm loét, tổn hư tá tràng!
Ai ơi, khi chưa dọn mâm?Nhắc nhau nấu nướng, sai lầm hiểm nguy!
Giàu Vitamin C chớ có tham (1)Nấu cùng ốc, hến, cua, tôm, nghêu, sò!
Ăn gì? ăn với cái gì?Là điều cần nhớ, nên ghi vào lòng!Chẳng may ăn phải, vài giờ?Chúng tạo chất độc bảng A chết người!Quý nhau mời tiệc lẽ thường!Thức ăn tương phản, trăm đường hại nhau!———————
Ẩm Thực Hà Nội Qua Ca Dao, Tục Ngữ
Ẩm thực Hà Nội qua ca dao, tục ngữ
Chính vì thế cái “thú ăn”, “thú uống” của người Hà Nội đã được nhiều tác giả nghiên cứu và khảo tả như: Thạch Lam sáng danh cùng “Hà Nội băm sau phố phương”; Vũ Bằng tinh hoa với “Miếng ngon Hà Nội”; Nguyễn Thị Bảy nhuần nhụy với “Ẩm thực dân gian Hà Nội”… đó là những tác phẩm được thể hiện đầy đủ và đậm nét trong Tuyển tập tác phẩm về văn hóa ẩm thực Thăng Long – Hà Nội do chúng tôi Phạm Quang Long, Bùi Việt Thắng tuyển chọn và giới thiệu.
Hà Nội là một trung tâm kinh tế, chính trị xã hội của cả nước. Là nơi hội tụ tinh hoa của bốn phương đất nước, được đất trời ưu ái nên mọi của ngon vật lạ đều tích tụ lại nơi đây. Chính vì vậy nhân dân ta xưa có câu ngạn ngữ:
Thứ nhất Kinh kỳ, thứ nhì Phố Hiến
Bánh cuốn Thanh Trì là món ăn nổi tiếng của người Hà Nội, là đặc sản của phường Thanh Trì, quận Hoàng Mai, Hà Nội. Bánh được làm từ gạo gié cánh, tám thơm, tráng mỏng như tờ giấy. Để nhấn mạnh hương vị của bánh cuốn ca dao có câu:
Thanh trì có bánh cuốn ngon
Ăn vào mát ruột mắn con chồng chiều
Cứ mỗi độ thu về Hà Nội lại nồng nàn hương cốm. Từ lâu cốm là loại quà đặc trưng của Hà Nội và được đông đảo người dân Thủ đô yêu thích. Cốm mang trong mình hương vị riêng của Hà Nội, nên để thưởng thức cốm cũng phải thật tinh tế. Những câu hát của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn về mùa thu đặc trưng của Hà Nội với hương cốm: “Hà Nội mùa thu, mùa thu Hà Nội mùa hoa sữa về thơm từng cơn gió. Mùa cốm xanh về thơm bàn tay nhỏ. Cốm sữa vỉa hè thơm bước chân qua…”. Hương cốm vẫn nồng nàn vấn vương, và chỉ ăn một lần là nhớ mãi:
Cốm Vòng thơm mãi bàn tay
Đi xa Hà Nội nhớ ngày cốm thơm
Làng Ước Lễ, xã Tần Ước, huyện Thanh Oai, Hà Tây có nghề làm giò chả nổi tiếng khắp trong Nam ngoài Bắc và cả nước ngoài. Người Hà Nội rất mê “Giò chả Ước Lễ” món ăn không thể thiếu trong các mâm cỗ ngày giỗ, ngày tết, ngày cưới.
Muốn ăn cơm tám với giò
Cùng anh xuống phố sang đò biên cương
Hay:
Sơn Tây đất đá ong khô
Ăn cơm thì ít ăn ngô thì nhiều
Tiếng ai như tiếng xứ Đoài
Ăn cơm thì ít, ăn khoai thì nhiều
Ngoài những món ăn nổi tiếng trong mảnh đất ngàn năm này còn mang trong mình nhiều sản vật tưởng trừng như rất mộc mạc thân quen và đời thường nhưng cũng mang đậm hương sắc thôn quê.
Dưa La, cà Láng, nem Báng, tương Bần, nước mắm Vạn Vân, cá rô đầm Sét
Vải Quang, húng Láng, ngổ Đầm, cá rô đầm Sét, sâm cầm hồ Tây.
Ổi Định Công, nhãn lồng làng Quang, vàng làng Tó, kéo vó Xóm Văn
Ớt Định công, nhãn lồng làng Quang, vàng làng Sét.
Bằng vải, Bằng dưa, Linh cua, Tứ bún
Rau cải làng Tiếu chấm nước điếu cũng ngon
Cam canh, hồng Diến, cốm Vòng
Bán mít chợ Đông, bán hồng chợ Tây, bán mây chợ Huyện, bán quyến chợ Đào
Diêm quả đào, thuốc lào làng Nhót
Lĩnh Bưởi, lụa La, thêu hoa Ngũ Xã
Cỗ Dương Đanh, hành làng Nội, hội làng Lam, tàn làng Quán, hương án làng Đề.
Những câu ca dao nhẹ nhàng bay bổng thấm đậm tình sắc hương quê đã lột tả được những thi vị của cuộc sống của mảnh đất kinh kỳ đã mang trong mình nghìn năm tuổi. Những câu ca dao, tục ngữ này sẽ được truyền đời cho nhiều thế hệ về sau, nối tiếp truyền thống cha ông xây dựng thủ đô Hà Nội không chỉ phát triển giàu đẹp về kinh tế – xã hội mà còn là mảnh đất giàu văn hóa truyền thống.
Ẩm thực và văn hóa ẩm thực không những đi vào cuộc sống của con người mà còn ở trong các chất liệu dân gian như ca dao, tục ngữ hay thi ca của những thi sĩ tài hoa. Suy cho cùng ẩm thực cũng xuất phát từ tâm tư tình cảm và một phần máu thịt của con người, cũng giống như ca dao tục ngữ vậy. Với quá khứ, hiện tại và tương lai, ca dao, tục ngữ và văn hóa ẩm thực Hà Nội sẽ mãi mãi trường tồn trong lòng dân tộc. Qua cuốn sách này, những nét độc đáo trong ẩm thực Thăng Long – Hà Nội sẽ được gìn giữ và phát huy, là niềm tự hào của người Hà Nội. Nhìn về ngàn năm trước và hướng về ngàn năm sau.
Đặng Tình
Nhà xuất bản Hà Nội
Ẩm Thực Món Gà Qua Ca Dao, Tục Ngữ, Thành Ngữ
* Chó già, gà non: Đây là kinh nghiệm của nghệ thuật ẩm thực, nhắc cho biết nếu ăn thịt chó già sẽ không tanh, còn ăn thịt gà non (tơ) thì mới mềm.
* Ếch tháng ba, gà tháng bảy: Tháng ba (âm lịch) ếch rất béo (bởi vì côn trùng, sâu bọ phát triển mạnh vào mùa này). Tháng bảy (âm lịch) gà cũng béo tốt và thơm ngon vì được ăn nhiều thóc gạo sau vụ chiêm và côn trùng mùa hè.
* Gà cựa dài thịt rắn, gà cựa ngắn thịt mềm: Gà cựa dài là gà già, thịt dai và rắn. Gà cựa ngắn là gà non, thịt mềm.
*Gà đen chân trắng mẹ mắng cũng mua; Gà trắng chân chì mua chi giống ấy: Theo kinh nghiệm, gà đen chân trắng dễ nuôi, chóng lớn, khả năng đề kháng bệnh rất tốt. Gà trắng mà chân đen thì lười kiếm ăn, chậm lớn và hay bị toi, không nên nuôi.
* Gà tơ xào với mướp già
Vợ hai mươi mốt, chồng đà sáu mươi
Ra đường chị giễu em cười
Rằng hai ông cháu kết đôi vợ chồng
Đêm nằm tưởng cái gối bông
Giật mình gối phải râu chồng nằm bên
Hình ảnh “gà tơ” và “mướp già” có sức gợi tả lớn. Đây là cách sử dụng đồng nghĩa lâm thời rất độc đáo. “Gà tơ” lâm thời chỉ cô gái còn trẻ lại đẹp và đầy sức sống. Một cô gái như thế lại đi lấy “mướp già” – một ông chồng già nua bằng tuổi ông mình. Cô gái xót xa lại càng xót xa hơn khi “Ra đường, chị giễu, em cười”. Rõ ràng, chỉ với hai hình ảnh ẩn dụ “gái tơ” và “mướp già” tác giả dân gian đã bày tỏ cảm xúc của mình một cách mãnh liệt qua từng lời thơ, hình tượng thơ. Bài ca dao tuy chân thật, mộc mạc nhưng lại gợi cho người đọc biết bao cảm xúc.
*Hóc xương gà, sa cành khế: Xương gà thì cứng và sắc, khi bị hóc sẽ rất khóa lấy ra. Còn cành khế thì thì rất giòn và dễ gãy rất nguy hiểm đối với người trèo.
* Khách đến nhà, không gà thì vịt: Thể hiện sự hiếu khách trọng tình của chủ nhà.
* Mặt tái như gà cắt tiết: Loài gà nào mồng và mặt cũng đỏ lừ như gấc chín. Thế nhưng, khi bị cắt tiết xong thì mặt mồng đều tái mét, trông rất thảm hại. Câu thành ngữ này ám chỉ đến một nét mặt thất thần do quá sợ hãi. Người mà đã sợ đến mức này thì dù có khôn ngoan cách mấy cũng không che giấu được ai về sự sa sút tệ hại của mình.
* Tiền trao ra, gà bắt lấy: Việc mua bán, đổi chác luôn sòng phẳng. Tiền có trả xong, người ta mới bắt gà cho. Ý nghĩa câu này tương tự câu “tiền trao, cháo múc” .
* Con gà cục tác lá chanh;
Con lợn ụt ịt mua hành cho tôi;
Kim Trà
Con chó khóc đứng khóc ngồi;
Mẹ ơi đi chợ mua tôi đồng riềng: Đây là câu ca dao về kinh nghiệm dạy về cách thức sử dụng gia vị trong nấu nướng cho đúng điệu để món ăn thêm ngon.
Bạn đang xem bài viết Ẩm Thực Trong Ca Dao Việt Nam trên website Boxxyno.com. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!